NIET GEMOTIVEERD VOOR JE WERK 2

Vijftig jaar geleden deed ik vakantiewerk bij de Brand Bierbrouwerij, die honderd jaar bestond. Mijn school- en typediploma spraken bij mijn sollicitatie blijkbaar in mijn voordeel. Ik was daarom benieuwd naar het werk en zeer teleurgesteld, toen ik jubileumboeken moest inpakken en versturen en lijsten daarvan moest bijhouden.

De eerste dag was ik het al helemaal zat en alleen het feit dat het me een zakcent zou opleveren, hield me aan het werk. Na vier weken was ik zo op dit werk uitgekeken dat ik het jubileumboek dat ik ten afscheid kreeg, achterliet.

Bore-out en motivatie

Langdurig saai en eentonig werk doen, dat bovendien te makkelijk is voor een werknemer, is een belangrijke factor bij het ontstaan van bore-out. Dan gaat het niet om een maand, de duur van mijn vakantiewerk, maar om maanden, zelfs jaren.

Flow

In zijn boek Flow, psychologie van de optimale ervaring vertelt de psycholoog, Mihaly Csikszentmihalyi, (1938-2021) wat volgens hem werk saai maakt en wat zorgt dat mensen ervan kunnen genieten. Als je te weinig te doen hebt of werk doet dat niet bij jou past is het onmogelijk om “lekker te werken alsof de tijd vanzelf voorbij gaat”. Als je dat wel kunt, stroomt volgens Csikszentmihalyi de energie moeiteloos, vergeet je de tijd en is er sprake van “flow”.

 

Csikszentmihaly beweert dat een werknemer van elk werk, hoe saai het ook is, een flowactiviteit kan maken. Rico Medellin werkte bijvoorbeeld aan de lopende band. Zijn werk was eigenlijk doodsaai, maar doordat hij er een privé wedstrijd van maakte, waardoor hij steeds minder tijd nodig had voor dezelfde handelingen, vond hij het lang leuk. Maar ook Rico begreep dat zijn mogelijkheden ooit uitgeput zouden raken en volgde een cursus elektronica om zich daarop voor te bereiden.

Motivatie en de coronapandemie

Sinds het begin van de coronapandemie dacht ik regelmatig aan Rico en de bierbrouwerij. Bijvoorbeeld als ik in de supermarkt werknemers karretjes zag schoonmaken.

Ik had  bewondering voor die jongens en meisjes die blijmoedig ontsmettingsmiddel over het metaal spoten en me de kar aanreikten met een vriendelijk “Alstublieft mevrouw!” Maar het was nooit twee weken achter elkaar dezelfde persoon. Misschien blijft dit werk acceptabel, als je het maar soms hoeft te doen.

Nog meer bewondering heb ik voor de personen die de coronateststraten bemensen en elke dag uren achter elkaar met wattenstaafjes in neuzen en kelen prikken. Als ik dit zie op tv, vraag ik me gefascineerd af hoe ze het volhouden. Ook voor hen hoop ik, dat ze snel gevarieerder en uitdagender werk kunnen doen.

Chronisch ongemotiveerd

Ik betwijfel Csikszentmihaly’s uitgangspunt dat elk werk een flow-activiteit kan worden. Als je te maken hebt met een dreigende bore-out, doordat je werk je tegenstaat, ontbreken het vermogen en de bereidheid om dat te laten lukken. Je verzet je innerlijk tegen je werk of je werkomstandigheden en bespeurt geen prikkel om het probleem zelf op te lossen. Je bent dan chronisch ongemotiveerd voor je werk.